Алынды: 13.03.2023 / Қабылданды: 26.05.2023 / Онлайн жарияланды: 30.06.2023
УДК 616.89
DOI 10.53511/PHARMKAZ.2023.57.66.033
А.К. Сактапов1, Д.В. Винников1, А.Е. Уалиева1, Ж.В.Романова1, А.Т.Душпанова 1,2
1 әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті, Алматы, Қазақстан
2 Scuola Superiore Sant’Anna, Пиза, Италия
COVID-19 ПАНДЕМИЯСЫНЫҢ СТУДЕНТТЕРДІҢ ПСИХИКАЛЫҚ
ДЕНСАУЛЫҒЫНА ӘСЕРІ (ӘДЕБИ ШОЛУ)
Түйін. COVID-19 пандемиясы инфекциядан өлу қаупін ғана емес, сонымен бірге психологиялық қысымды да тудырды. Инфекцияның таралуын тоқтату мақсатындағы карантиндік шаралар халықтың психикалық денсаулығына, әсіресе, студенттерге әсері алаңдаушылық туғызады. Студенттер арасында депрессия, қорқыныш, ашуланшақтық, суицидтік ойлар жиі таралуын байқалды.
Мақсаты. COVID-19 пандемиясының студенттерінің психикалық денсаулығына әсерін зерттеу.
Әдістері. Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негізін отандық және шетелдік ғылыми мақалалар құрады. PubMed, Scopus дерек базаларынан “COVID-19”, “students”, “mental health”, “anxiety”,
“depression” кілт сөздерін қолдану арқылы жүргізілді. Зерттеу ауқымы 2020 жылдың қыркүйек айынын 2022 жылдың қыркүйек айына дейінгі мақалаларды қамтыды.
Нәтижелері және қорытынды. COVID-19 пандемиясы студенттерге теріс психологиялық әсер етті. Психикалық бұзылулардың дамуына әсер ететін факторлар жынысы, жасы, білім деңгейі, жақын
адамдарға қолдау көрсету болды. Зерттеу нәтижелері халықтың осал тобы болып табылатын
университет студенттері арасында психикалық бұзылыстардың алдын алу, қажетті іс-шаралар
жүргізу және диагностикалау/емдеу стратегияларын жүзеге асырудың маңыздылығын көрсетеді.
Түйінді сөздер: COVID-19, психикалық денсаулық, студенттер, депрессия, үрей
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Zhu H, Wei L, Niu P. The novel coronavirus outbreak in Wuhan, China. Glob Health Res Policy. 2020 Mar 2;5:6.
2 Cucinotta D, Vanelli M. WHO Declares COVID-19 a Pandemic. Acta Biomed. 2020;91(1):157–60.
3 WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard [Internet]. [cited 2023 Mar 1]. Available from: https://covid19.who.int
4 Коронавирус жағдайы туралы Ресми [Internet]. [cited 2023 Mar 1]. Available from: https://www.coronavirus2020.kz/kz
5 Zhong B, Huang Y, Liu Q. Mental health toll from the coronavirus: Social media usage reveals Wuhan residents’ depression and secondary trauma in the
COVID-19 outbreak. Computers in Human Behavior. 2021 Jan;114:106524.
6 Living, working and COVID-19 [Internet]. Eurofound. [cited 2023 Mar 1]. Available from: https://www.eurofound.europa.eu/publications/report/2020/livingworking-and-covid-19
7 Ren Y, Qian W, Li Z, Liu Z, Zhou Y, Wang R, et al. Public mental health under the long-term influence of COVID-19 in China: Geographical and temporal
distribution. J Affect Disord. 2020 Dec 1;277:893–900.
8 Zhong B, Huang Y, Liu Q. Mental health toll from the coronavirus: Social media usage reveals Wuhan residents’ depression and secondary trauma in the
COVID-19 outbreak. Comput Human Behav. 2021 Jan;114:106524.
9 Amerio A, Brambilla A, Morganti A, Aguglia A, Bianchi D, Santi F, et al. COVID-19 Lockdown: Housing Built Environment’s Effects on Mental Health. Int J
Environ Res Public Health. 2020 Aug;17(16):5973.
10 Усиление мер в области охраны психического здоровья [Internet]. [cited 2023 Mar 2]. Available from: https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/
detail/mental-health-strengthening-our-response
11 Alonso J, Mortier P, Auerbach RP, Bruffaerts R, Vilagut G, Cuijpers P, et al. Severe Role Impairment Associated with Mental Disorders: Results of the WHO
World Mental Health Surveys International College Student Project. Depress Anxiety. 2018 Sep;35(9):802–14.
12 Cvetkovski S, Reavley NJ, Jorm AF. The prevalence and correlates of psychological distress in Australian tertiary students compared to their community
peers. Aust N Z J Psychiatry. 2012 May;46(5):457–67.
13 GBD Results [Internet]. Institute for Health Metrics and Evaluation. [cited 2023 Mar 1]. Available from: https://vizhub.healthdata.org/gbd-results
14 Salari N, Hosseinian-Far A, Jalali R, Vaisi-Raygani A, Rasoulpoor S, Mohammadi M, et al. Prevalence of stress, anxiety, depression among the general
population during the COVID-19 pandemic: a systematic review and meta-analysis. Global Health. 2020 Jul 6;16:57.
15 Batra K, Sharma M, Batra R, Singh TP, Schvaneveldt N. Assessing the Psychological Impact of COVID-19 among College Students: An Evidence of 15
Countries. Healthcare (Basel). 2021 Feb 17;9(2):222.
16 Wang C, Wen W, Zhang H, Ni J, Jiang J, Cheng Y, et al. Anxiety, depression, and stress prevalence among college students during the COVID-19 pandemic:
A systematic review and meta-analysis. J Am Coll Health. 2021 Sep 1;1–8.
17 Pacheco JP, Giacomin HT, Tam WW, Ribeiro TB, Arab C, Bezerra IM, et al. Mental health problems among medical students in Brazil: a systematic review
and meta-analysis. Braz J Psychiatry. 2017 Aug 31;39(4):369–78.
18 Kalok A, Sharip S, Abdul Hafizz AM, Zainuddin ZM, Shafiee MN. The Psychological Impact of Movement Restriction during the COVID-19 Outbreak on
Clinical Undergraduates: A Cross-Sectional Study. Int J Environ Res Public Health. 2020 Nov;17(22):8522.
19 Arima M, Takamiya Y, Furuta A, Siriratsivawong K, Tsuchiya S, Izumi M. Factors associated with the mental health status of medical students during the
COVID-19 pandemic: a cross-sectional study in Japan. BMJ Open. 2020 Dec 10;10(12):e043728.
20 Prowse R, Sherratt F, Abizaid A, Gabrys RL, Hellemans KGC, Patterson ZR, et al. Coping With the COVID-19 Pandemic: Examining Gender Differences
in Stress and Mental Health Among University Students. Front Psychiatry. 2021 Apr 7;12:650759.
21 Sheldon E, Simmonds-Buckley M, Bone C, Mascarenhas T, Chan N, Wincott M, et al. Prevalence and risk factors for mental health problems in university
undergraduate students: A systematic review with meta-analysis. J Affect Disord. 2021 May 15;287:282–92.
22 Wang J, Aaron A, Baidya A, Chan C, Wetzler E, Savage K, et al. Gender differences in psychosocial status of adolescents during COVID-19: a six-country
cross-sectional survey in Asia Pacific. BMC Public Health. 2021 Nov 4;21:2009.
23 Lim GY, Tam WW, Lu Y, Ho CS, Zhang MW, Ho RC. Prevalence of Depression in the Community from 30 Countries between 1994 and 2014. Sci Rep.
2018 Feb 12;8:2861.
24 Solomou I, Constantinidou F. Prevalence and Predictors of Anxiety and Depression Symptoms during the COVID-19 Pandemic and Compliance with
Precautionary Measures: Age and Sex Matter. Int J Environ Res Public Health. 2020 Jul;17(14):4924.
25 Wathelet M, Duhem S, Vaiva G, Baubet T, Habran E, Veerapa E, et al. Factors Associated With Mental Health Disorders Among University Students in
France Confined During the COVID-19 Pandemic. JAMA Netw Open. 2020 Oct 23;3(10):e2025591.
26 Odriozola-González P, Planchuelo-Gómez Á, Irurtia MJ, de Luis-García R. Psychological effects of the COVID-19 outbreak and lockdown among students
and workers of a Spanish university. Psychiatry Res. 2020 Aug;290:113108.
27 Wang C, Pan R, Wan X, Tan Y, Xu L, Ho CS, et al. Immediate Psychological Responses and Associated Factors during the Initial Stage of the 2019
Coronavirus Disease (COVID-19) Epidemic among the General Population in China. Int J Environ Res Public Health. 2020 Mar;17(5):1729.
28 Cao W, Fang Z, Hou G, Han M, Xu X, Dong J, et al. The psychological impact of the COVID-19 epidemic on college students in China. Psychiatry Res.
2020 May;287:112934.
29 Li, Y., Wang, Y., Jiang, J., Valdimarsdóttir, U. A., Fall, K., Fang, F., Song, H., Lu, D., & Zhang, W. (2021). Psychological distress among health professional
students during the COVID-19 outbreak. Psychological Medicine, 51(11), 1952–1954. https://doi.org/10.1017/S0033291720001555
