Алынды: 29.11.2023 Қабылданды: 29.01.2024 Онлайн жарияланды: 29.02.2024
УДК 615.15:616-053.9
DOI 10.53511/PHARMKAZ.2024.25.59.041
К.Д.Шертаева, Г.И. Утегенова, О.В. Блинова, А. Мүсілім, А. Сабыр, Э. Ашимбай
Оңтүстік Қазақстан медицина академиясы Шымкент қ. Қазақстан Республикасы
ГЕРИАТРИЯЛЫҚ ПАЦИЕНТТЕРГЕ МАМАНДАНДЫРЫЛҒАН
ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ КЕҢЕС БЕРУ ҚАЖЕТТІЛІГІ ТУРАЛЫ
Түйін: Қазақстанда, әлемнің көптеген елдеріндегідей, егде жастағы азаматтар санының артуы
байқалады. Қартаюдың негізгі проблемалары – қарт адамдар ағзасындағы полиморбидтілік, полипрагмазия, ДЗ өзгертілген фармакодинамикасы мен фармакокинетикасы болып табылады. Гериатриялық науқастардың ерекшелігі – олардың медициналық және фармацевтикалық мамандармен қарым-қатынасын қиындататын жасқа байланысты когнитивті, эмоционалды және мінез-құлық өзгерістері болатыны белгілі. Осыған байланысты пациенттердің осы санатымен қосымша фармацевтикалық қызметтерді дұрыс жүргізу маңызды.
Жұмыстың мақсаты фармацевтикалық қызметкерлердің гериатриялық науқастарға кеңес беруіне ситуациялық талдау жүргізу болып табылады.
Жұмыста келесі әдістер қолданылды: контент талдау, маркетингтік талдау, әлеуметтік (сауалнама), статистикалық талдау.
Зерттеу дизайны 50 респонденттің сауалнамасын қамтыды, гериатриялық науқастарға, өздеріне
тән ауруларға байланысты фармацевтикалық қызмет көрсетудің негізгі мәселелерін және фармацевтикалық кеңес беру қажеттілігін анықтау болып табылды.
Жүргізілген зерттеулердің нәтижелері бойынша пациенттердің бұл санатына полиморбидтілік пен
коморбидтілік, яғни 15-тен астам созылмалы аурулардың болуы тән екендігі анықталды. Гериатриялық пациенттерге фармацевтикалық қызметтерді көрсетуді жетілдіру үшін дәріхана ұйымдары ұсынатын қызметтерді зерттеді, егде жастағы келушілердің көптеген когортасының тілектері мен қалаулары анықталды.
Түйінді сөздер: геритрия, фармацевтикалық қызметтер, гериатриялық науқастар, полиморбидтілік, үйлесімділік, полипрагмазия
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Наумова Э. М. Некоторые аспекты лекарственной терапии в пожилом возрасте / Э. М. Наумова, Б. Г. Валентинов, К. А. Хадарцева // Вестн. новых
мед. технологий. – 2019. – № 2. – С. 95–101.
2 Яковлев А. А. Факторы риска полипрагмазии у лиц старших возрастных групп с хронической сердечной недостаточностью / А. А. Яковлев //
Современные проблемы здравоохранения и медицинской статистики. – 2021. – № 4. – С. 262–285.
3 Троина С. Г. Гериатрическая служба в Республике Беларусь. Лекарственная помощь гериатрическим пациентам / С. Г. Троина, В. В. Кугач // Вестн.
фармации. – 2019. – № 3. – С. 57–71.
4 4.Лазебник, Л. Б. Формирование полиморбидности в социуме / Л. Б. Лазебник // Клиническая геронтология. – 2015. – № 3-4. – С. 3 – 7. 36.
5 Лазебник, Л. Б. Семантические трудности при полиморбидности / Л. Б. Лазебник, Л. И. Ефремов, Ю. В. Конев // Клиническая геронтология. – 2015.
– № 3-4. – С. 44 – 46.
6 Abizanda P. Age, frailty, disability, institutionalization, multimorbidity or comorbidity. Which are the main targets in older adults?/ Abizanda P., Romero L.,
Sanchez-Jurado P.M.// J.Nutr. Health. Aging. 2014. Vol.18. №6.Р.622-627
7 https://news.un.org/ru/story/2023/06/1442007
8 Лукашев, А. М. Медицинские проблемы пожилых. Некоторые пути решения / А. М. Лукашев // Клиническая геронтология. – 2016. – № 7-8. – С. 60 – 62.
9 O’Mahony D., O’Sullivan D., Byrne S. STOPP/START criteria for potentionally inappropriate prescribing in older people: version 2. Age Ageing. 2014; 2:1-6
10 Полипрагмазия в клинической практике: проблема и решения / под ред. Д. А. Сычева. – Санкт-Петребург : Профессия, 2016. – 224 с..
11 Воробьева, Н. А. К вопросу оценки рациональности и безопасности фармакотерапии у пациентов пожилого возраста – Критерии 127 STOPP/
START/ / Н. А. Воробьева, А. А. Щапков // Клиническая геронтология. – 2017. – № 3-4. – С. 40 – 44
12 Всемирный атлас профилактики сердечно-сосудистых заболеваний и борьбы с ними [электронный ресурс]. – Режим доступа: http://www.dcgb1.
ru/files/atlas_prof.pdf 12. Всемирный доклад о старении и здоровье, 2016 [электронный ресурс]. – Режим доступа: http://apps.who.int/iris/bitstream/han
dle/10665/186463/9789244565049_rus.pd f;jsessionid=8FCDF6AA5D693B3F52A5CD84D2134EB3?sequence=10
