Алынды: 18.01.2024/ Қабылданды: 27.03.2024/ Онлайн жарияланды: 29.04.2024
ӘОЖ 616.314-002
DOI: 10.53511/pharmkaz.2024.20.63.015
С.А.Мұсабекова1, К.Э.Мхитарян1, Х.Р.Абдикадирова1, Ж.Ж.Атмтаев2
1 «Қарағанды Медицина Университеті» КеАҚ, Қарағанды, Қазақстан
2 Қарағанды облысы бойынша сот сараптамалары Институты, Қарағанды, Қазақстан
ТІСТЕРДІҢ ТІСЖЕГІСІНІҢ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ АСПЕКТІЛЕРІ
Түйін: Көбінесе ортопедиялық тұрақты құрылымдардың астындағы тістің ауырсынуының себебі прогрессивті
тісжегі (кариес) болып табылады. Ұзақ мерзімді тісжегі мен периодонтит тістің ауырсыну сезімталдығының шегін
төмендетеді және кейіннен тістің жоғалуына әкеледі.
Зерттеу мақсаты: ортопедиялық алынбайтын конструкциялардың астында орналасқан тістердің қатты тіндерінің
тісжегімен зақымдануының морфологиялық өзгерістерін тексеру.
Материалдар мен әдістер
Алынбайтын ортопедиялық құрылымдардың астында орналасқан 60 тістің қатты тіндерінің тісжегімен
зақымдануының морфологиялық көрінісі зерттелді. Медициналық себептер бойынша 19 бен 72 жас аралығындағы
адамдарда тістері алынып тасталған. Ортопедиялық алынбайтын құрылымды алып тастағанға дейін және одан кейін
алынған әрбір тіс стоматологиялық құралдардың стандартты жиынтығымен көзбен және аспаппен зерттелді содан
кейін микроскопия жасалды.
Нәтижелер
Ортопедиялық тұрақты құрылымдардың астындағы тістердің морфологиялық талдауы тісжегімен зақымданусыз
алынған тістердің саны 8,3% екенін көрсетті. Тәж бен түбірдің біріктірілген зақымдануы 48,3% анықталды,
науқастың жасына қарамастан 18,4% – да crown of the tooth толық жойылуы анықталды. Тістері тісжегімен
зақымдалған егде жастағы адамдарда 3,4 есе жиі кездеседі. Ортопедиялық тұрақты құрылымдардың астында
орналасқан тістердің қатты тіндерінің тісжегімен зақымдануының морфологиялық көрінісі сипатталған.
Қорытынды
Жүргізілген зерттеу ортопедиялық құрылымдарды алып тастағаннан кейін тістердің қатты тіндерінің күйіндегі
патоморфологиялық өзгерістерді тексеруге мүмкіндік берді.
Түйінді сөздер: морфология, патология, тісжегі, тістер, алынбайтын ортопедиялық құрылым.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Чаков ЛА, Ладнева НЛ, Савкина АА. Кариес, этиология и методы профилактики. Вестник медицинского института
«Реавиз»: реабилитация, врач и здоровье. 2022;(2 (56):328-329.
2 Carvalho JC, Aimée NR, Mestrinho HD. Diagnostic Considerations regarding Coronal Caries. Monogr Oral Sci. 2023;31:87-
104. DOI: 10.1159/000530562.
3 Bjørndal L, Ramezanzade S. Pathological Features of Coronal Caries. Monogr Oral Sci. 2023;31:19-36. DOI:
10.1159/000530557.
4 Sulaiman Ghandourah B, Lefkelidou A, Said R, Chatzistavrou X, Flannagan S, Gonzáles-Cabezas C, Fenno CJ, Zheng L,
Papagerakis S, Papagerakis P. In Vitro Caries Models for the Assessment of Novel Restorative Materials. Methods Mol Biol.
2019;1922:369-377. DOI: 10.1007/978-1-4939-9012-2_33.
5 Slimani A, Tardivo D, Panayotov IV, Levallois B, Gergely C, Cuisinier F, Tassery H, Cloitre T, Terrer E. Multiphoton
Microscopy for Caries Detection with ICDAS Classification. Caries Res. 2018;52(5):359-366. DOI: 10.1159/000486428.
6 Akküç S, Duruk G, Keleş A. Remineralization effect of three different agents on initial caries and erosive lesions: a microcomputed tomography and scanning electron microscopy analysis. BMC Oral Health. 2023;16;23(1):106. DOI:
10.1186/s12903-023-02805-6.
7 Yoshihara K, Nagaoka N, Nakamura A, Hara T, Hayakawa S, Yoshida Y, Van Meerbeek B. Three-dimensional observation
and analysis of remineralization in dentinal caries lesions. Sci Rep. 2020;10(1):4387. DOI: 10.1038/s41598-020-61111-1.
8 Мусабекова СА. Идентификация зубов человека в судебно-медицинской практике. Медицина и экология.
2017;1(82):119-122.
9 Зиновенко ОГ, Швед ИА, Бобкова ИЛ. Морфология кариеса твердых тканей зуба, находившегося под искусственной
коронкой. Достижения морфологии: внедрение новых технологий в образовательный процесс и практическую
медицину. 2022;1:131-134.
10 Садырин ЕВ, Ёгина ДВ, Васильев АС, Айзикович СМ. Оценка исследования кариеса в стадии белого пятна на
механические свойства эмали и дентина зуба человека. Известия Саратовского университета. 2022;22(3):346-359.
DOI:10.18500/1816-9791-2022-22-3-346-359.
11 Заболотная ИИ, Комлев АА, Заболотный АС. Микротвердость эмали и дентина клинически интактных зубов и с
пришеечной патологией. Восточно-европейский научный журнал. 2021;12-2(76):4-8.
