Алынды: 27.07.2025 Қабылданды: 30.09.2025 Онлайн жарияланды: 31.10.2025
УДК: 616.857-07-085
DOI: 10.53511/pharmkaz.2025.5.3
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ДӘРІГЕРЛЕР АРАСЫНДА МИГРЕНЬДІ
ДИАГНОСТИКАЛАУ МЕН ЕМДЕУ МӘСЕЛЕЛЕРІ: САУАЛНАМА ЗЕРТТЕУІНІҢ НӘТИЖЕЛЕРІ
Қуанова Л.Б.¹, Асанова А.А.², Жоламанова Г.М. ¹
¹Ішкі аурулар клиникалық-академиялық департаменті, «University Medical Center»
Корпоративтық Қоры, Астана, Қазақстан Республикасы
²Ғылым департаменті, «University Medical Center» Корпоративтық Қоры, Астана,
Қазақстан Республикасы
Түйіндеме: Бұл жұмыста Қазақстан Республикасындағы дәрігерлер арасында жүргізілген сауалнама нәтижелері келтірілген. Зерттеудің мақсаты – мигреньмен ауыратын науқастарды жүргізудегі білім деңгейін, клиникалық тәжірибені және фармакологиялық артықшылықтарды бағалау. Сондай-ақ, білім беру мен ұйымдастырудағы кемшіліктерге ерекше назар аударылды.
Зерттеудің мақсаты: Нақты клиникалық тәжірибенің халықаралық ұсынымдарға сәйкестігін және мигреньді басқарудағы негізгі кедергілерді анықтау.
Материалдар мен әдістер: невролог-дәрігерлер арасында анонимді анкеталық сауалнама жүргізілді. Анкета диагностикалық тәсілдерге (ICHD-III, ХБЖ-10, ұлттық хаттамалар), МРТ қолдану, фармакотерапия, мигреньмен ауыратын әйелдерге арналған гормоналды контрацепция, алдын алу емі және клиникалық тәжірибедегі кедергілер туралы сұрақтарды қамтыды.
Нәтижелер: Респонденттердің тек 34,9%-ы ICHD-III (бас ауыруларын халықаралық жіктеудің 3-басылымы) жүйесін тұрақты түрде қолданады. 26%-ы шамадан тыс диагноз қояды, ал 9%-ы мүлде мигрень диагнозын қоймайды. Дәрігерлердің 64%-ы МРТ жүргізуді міндетті деп санайды, бұл халықаралық ұсынымдарға сәйкес келмейді. Ең жиі тағайындалатын дәрілер – стероидты емес қабынуға қарсы препараттар (55%) және триптандар (32%). Тек 9% ғана аурамен жүретін мигрень кезінде ұсынылатын контрацепция түрін (прогестиндер) дұрыс көрсетті. Алдын алу емі ≥4 ұстама немесе ауыр эпизодтар болғанда тағайындалады, жиі бетаблокаторлар, антидепрессанттар және біріктірілген сызбалар арқылы. Моноклоналды антиденелерді қолдану құнының жоғары болуына және ақпараттың жетіспеушілігіне байланысты шектеулі. Негізгі кедергілер ретінде дәрігерлер уақыт тапшылығын (65%), білімнің жеткіліксіздігін (61%) және экономикалық факторларды (74%) атады.
Қорытынды: Қазақстандағы мигреньді басқару қазіргі клиникалық ұсынымдарға толық сәйкес келмейді. Дәрігерлердің білімі мен тәсілдерінде айтарлықтай олқылықтар анықталды. Білім беру бастамаларын іске асыру және заманауи алдын алу мен емдеу әдістеріне қолжетімділікті кеңейту қажет.
Түйінді сөздер: мигрень, білім, қатынас және тәжірибе моделі, сауалнамалық зерттеу.
